Het laatste kwartier van Sammy
  • Nikki van der Westen
  • Saskia Adriaens

Drie jaar geleden komt de Duitse fitness-influencer Sammy (23) in Amsterdam om het leven door politiekogels. De agenten die Sammy doodschieten worden niet vervolgd. Het was noodweer, zegt het OM, omdat Sammy in de laatste momenten van zijn leven een ‘onmiddellijk dreigend gevaar’ vormde voor de agenten. Maar klopt die conclusie wel?

Sammy is met vrienden in Amsterdam om zijn 23e verjaardag te vieren. Na een bezoek aan een coffeeshop begint hij zich gek te gedragen. Later zal blijken dat hij vermoedelijk in een psychose belandt. Hij neemt afstand van zijn vrienden en verdwijnt van de radar. Zijn vrienden geven hem op als vermist, en vertellen de politie dat Sammy medische hulp nodig heeft. Als Sammy twee dagen later door zijn moeder en twee vrienden op straat wordt gevonden in Amsterdam-West, gedraagt hij zich vreemd en paranoïde. Hij sprint weg. Een kwartier later is Sammy dood.

Argos maakt een reconstructie van het laatste kwartier van Sammy’s leven. Hoe ging de politie om met een jongen die in psychische nood verkeerde? Hoe is het mogelijk dat het politieoptreden eindigde in een chaotische situatie, waarbij twee agenten zich genoodzaakt voelden om Sammy neer te schieten?

Daarnaast werkte Argos samen met Britse onderzoekers van Forensic Architecture. Zij maakten met digitale technieken een 3D-reconstructie van het moment dat Sammy wordt doodgeschoten. En trekken conclusies die haaks staan op de lezing van politie en OM.

In samenwerking met Forensic Architecture
Met dank aan Controle Alt Delete 

Schietende agenten Sammy Baker ondanks kritisch rapport onderzoeksbureau opnieuw niet vervolgd door OM

De kritische conclusies van het gerenommeerde onderzoeksbureau Forensic Architecture (FA) over het dodelijke politieoptreden in de zaak-Sammy Baker, legt het OM een jaar later in zijn geheel naast zich neer. FA concludeerde onder meer dat de politie-agenten op elk moment nog ruimte hadden om achteruit te stappen, in plaats van te schieten. Daarom deden de ouders van Sammy vorig jaar aangifte tegen de agenten. Het OM heeft nu opnieuw besloten de agenten niet te vervolgen.

Online reconstructie

Argos radio

Deze week toonde Argos, in samenwerking met Forensic Architecture, aan dat het verhaal van politie OM over de dood van Sammy op cruciale punten niet klopt. Argos-journalist Nikki van der Westen schuift aan om meer achtergrond te geven bij de reacties van OM en politie op deze conclusie. En ze brengt een vertrouwelijk conceptrapport van een vooraanstaand psychiater, die kritisch oordeelt over het politieoptreden.

Het laatste kwartier van Sammy Baker

Lees hier het weerwoord op dit onderzoek

Reactie van de politie op de vraag: Wat is er intern geleerd van de zaak Sammy Baker?

REACTIE POLITIE

Het rapport van Jaap Timmer in de zaak rond Sammy Seewald geeft ons waardevolle inzichten en aanbevelingen. Het rapport toont aan dat dit een complexe zaak is met een afloop die niemand heeft gewild. De impact op de ouders van het slachtoffer en de betrokken politiemensen is tot de dag van vandaag enorm.  

Hoewel de huidige situatie onvergelijkbaar is met drie jaar geleden, willen we met het rapport van Jaap Timmer onze procedures en afspraken tegen het licht houden en ons de vraag te stellen: wat kunnen we verbeteren? We hebben Jaap Timmer gevraagd ons hierbij te helpen. Daarnaast zijn we in het bijzonder benieuwd naar zijn opmerkingen dat deze casus kenmerken heeft van een zogenaamde suicide by cop. 

Ook in deze zaak stond de politie tegenover een persoon die in psychische nood verkeerde en hulp nodig had. Patiënten die eigenlijk geen kwaad willen, maar op dat moment wél levensgevaarlijk zijn voor zichzelf, de directe omgeving of voor ons. Het is een thema waar we veel aandacht voor blijven vragen. De stijging van deze zaken zet zich onverminderd door. Dat is wat ons betreft bijzonder zorgelijk. De politie is te vaak het sluitstuk bij zaken waar zorg noodzakelijk is. In Amsterdam heeft de driehoek aangekondigd dat we recente incidenten in samenhang gaan analyseren. Niet om schuld en boete, maar om te zoeken naar de fouten in het systeem waarin zoveel spelers actief zijn, waar mensen toch uit vallen

Reacties OM en Rijksrecherche na het voorleggen van de conclusies uit de analyse van Forensic Architecture

REACTIE OM en RIJKSRECHERCHE

  • Wij kennen het 3D-onderzoek dat FA heeft uitgevoerd inhoudelijk niet, we hebben daar nooit stukken over ontvangen.

  • Het is ons ook niet duidelijk op welke informatie deze 3D reconstructie is gebaseerd. 

  • Overigens willen wij nogmaals wijzen op de mogelijkheid een artikel 12 klacht bij het Hof in te dienen.

Reactie politie na het voorleggen van de conclusies uit de analyse van Forensic Architecture

REACTIE POLITIE

“Een door de Engelse autoriteiten niet geaccrediteerde commerciële instelling komt zonder de inhoud van het forensische onderzoek te kennen met een beeld dat in onze ogen ver af staat van de werkelijkheid. Dit commerciële bureau valt niet onder de Forensic Science Regulator Code of Conduct. Deze Code of Conduct heeft als doel dat forensic science providers voldoen aan objectieve kwaliteitsstandaarden en gedragscodes. Denk bijvoorbeeld aan de wijze waarop methoden worden gevalideerd voor toepassing in forensisch zaaksonderzoek, welke activiteiten onder de scope van verplichte (ISO-17025) accreditatie vallen of hoe forensisch deskundigen moeten borgen dat hun opinies en interpretaties altijd binnen de grenzen van hun (objectief vastgestelde) deskundigheidsgebied vallen. Het bureau is bovendien eenzijdig ingeschakeld door (de advocaat van) de direct belanghebbenden en ook door hen betaald. Daarmee is het bureau niet onafhankelijk. In ieder geval zijn politie, Rijksrecherche en OM op geen enkele manier betrokken geweest bij het door het bureau uitgevoerde onderzoek of gevraagd om input of wederhoor.  

Het OM heeft op basis van onderzoek door de Rijksrecherche een andere conclusie getrokken. Ook een door de rechtbank als deskundige benoemde socioloog en politiewetenschapper en deskundige (dr. J Timmer) komt in zijn definitieve rapport niet tot deze conclusies die het commerciële bureau meent te kunnen trekken. Een tweede door de rechtbank benoemde andere deskundige, Van Reijsen, is nog bezig met de afronding van zijn deskundigenonderzoek en zijn rapport is dus nog niet beschikbaar. We begrepen dat het conceptrapport van deze deskundigen (net zoals dat eerder bij het conceptrapport van dr. Timmer is gebeurd) wel in handen is van Argos en dat deze deskundige inmiddels ook meerdere keren door Argos is benaderd met vragen over zijn conceptrapport.

We benadrukken nogmaals dat het gaat om een concept waarover door de betrokken partijen nog vele vragen aan de deskundige over zijn gesteld. Het definitieve rapport kan, net zoals dat bij het rapport van dr. Timmer is gebeurd, op cruciale punten verschillen van de concept versie. We nemen dan ook aan dat Argos dit conceptrapport niet betrekt bij de uitzending. We leven in een rechtstaat waar niet de beeldvorming maar het OM, als dat nodig is, vervolging instelt en een rechter bepaalt of iemand wel of niet strafbaar is. En wanneer je het daar niet mee eens bent, staat daartegen voor een rechtstreeks belanghebbende, zoals ook in deze zaak, een rechtsgang open naar het hof via een zogenaamde art 12 klacht.”

Journalist Nikki over de uitzending

Voor Argos deed Argos-journalist Nikki van der Westen onderzoek naar de omstreden dood van Sammy Baker. Ze vertelt over de journalistieke relevantie van het onderzoek, de uitdagingen en over de samenwerking met een gerenommeerd bedrijf uit Engeland.

Interview met de ouders van Sammy

Justine Seewald-Krieger en Kai Baker, de ouders van Sammy, vertellen over het leven van hun zoon en blikken terug op de laatste momenten uit zijn leven.

Interview met Bob Trafford van Forensic Architecture

Argos werkte samen met Britse onderzoekers van Forensic Architecture. Zij maakten met digitale technieken een 3D-reconstructie van het moment dat Sammy wordt doodgeschoten. En trekken conclusies die haaks staan op de lezing van politie en OM. Onderzoeker Bob Trafford laat voorbeelden zien.

Sprekers

  • Bob Trafford

    Onderzoeker Forensic Architecture

  • Richard Korver

    Advocaat ouders Sammy

  • Thomas Feltes

    Criminoloog en politiewetenschapper

  • Justine Seewald-Krieger

    Moeder Sammy

  • Kai Baker

    Vader Sammy

  • Nikki van der Westen

    Onderzoeksjournalist Argos